Hệ thống đánh lửa đóng vai trò then chốt trong hoạt động của động cơ đốt trong, là yếu tố quyết định đến hiệu suất và độ bền của động cơ. Bài viết này, Xe nâng Yale Việt Nam sẽ phân tích chi tiết về cấu tạo, nguyên lý hoạt động, các loại hệ thống đánh lửa phổ biến, cũng như cách nhận biết và khắc phục các sự cố thường gặp. Thông qua đó, người đọc sẽ có cái nhìn toàn diện về một trong những hệ thống quan trọng nhất của động cơ đốt trong.
Hệ thống đánh lửa là gì?
Hệ thống đánh lửa là tập hợp các bộ phận được thiết kế để tạo ra tia lửa điện có điện áp cao, nhằm đốt cháy hỗn hợp nhiên liệu và không khí trong buồng đốt của động cơ. Với sự phát triển của công nghệ, hệ thống đánh lửa hiện đại sử dụng bộ điều khiển điện tử ECM để tạo ra chế độ đánh lửa phù hợp với từng điều kiện hoạt động. ECM xác định thời điểm đánh lửa dựa trên các tín hiệu từ cảm biến và dữ liệu được lưu trong bộ nhớ, giúp tối ưu hóa hiệu suất động cơ và giảm khí thải.
Cấu tạo của hệ thống đánh lửa
Để tạo ra tia lửa điện có điện áp cao và đốt cháy hỗn hợp nhiên liệu – không khí một cách hiệu quả, hệ thống đánh lửa cần sự phối hợp của nhiều bộ phận quan trọng. Dưới đây là những thành phần cấu tạo chính của một hệ thống đánh lửa:
- Bô bin (Cuộn dây đánh lửa) đảm nhận nhiệm vụ sinh ra điện áp cao thông qua cảm ứng giữa cuộn dây sơ cấp và thứ cấp, tạo ra điện áp từ 40.000 đến 100.000 Volt để cung cấp cho hệ thống.
- Bộ chia điện có nhiệm vụ phân phối nguồn điện cao áp từ bô bin đến các xi lanh theo một thứ tự nhất định thông qua trục bộ chia điện và con quay gắn ở đầu.
- Bugi là bộ phận cuối cùng trong hệ thống, tạo ra tia lửa điện trong buồng đốt với điện cực trung tâm và điện cực mass, được thiết kế để chịu được nhiệt độ và áp suất cao.
- Nguồn điện (ắc quy) cung cấp dòng điện một chiều có điện áp từ 12-14.2V cho toàn bộ hệ thống hoạt động.
- Công tắc đánh lửa điều khiển việc bật/tắt của hệ thống đánh lửa.
- Mô-đun đánh lửa nhận và xử lý các tín hiệu điện từ các cảm biến.
- Bộ điều khiển ECU quản lý và kiểm soát toàn bộ quá trình đánh lửa.
- Các cảm biến theo dõi và phát hiện những thay đổi của hệ thống nguồn điện.
- Phần ứng bao gồm bánh răng, ống hút chân không và cuộn dây nạp để bắt tín hiệu điện áp.
Xem thêm: Sơ đồ mạch điện xe nâng và cách kiểm tra hệ thống mạch điện
Nguyên lý hoạt động của hệ thống đánh lửa
Hệ thống đánh lửa hoạt động theo một quy trình chặt chẽ và đồng bộ, bắt đầu từ khi động cơ khởi động cho đến khi tạo ra tia lửa điện đốt cháy nhiên liệu. Dưới đây là trình tự các bước hoạt động chính của hệ thống:
- Động cơ xe được khởi động kích hoạt hệ thống đánh lửa bắt đầu làm việc.
- Dòng điện từ ắc quy (12V) chạy qua công tắc đánh lửa để đến cuộn sơ cấp.
- Cuộn dây nạp của phần ứng được kích hoạt để nhận và gửi tín hiệu điện áp từ phần ứng tới module đánh lửa.
- Bánh răng của điện trở tiếp xúc với cuộn dây nạp, tín hiệu điện áp từ cuộn dây nạp được gửi thẳng đến module điện tử.
- Nguồn điện cung cấp cho cuộn sơ cấp bị ngắt mạch và dừng đột ngột sau khi module tiếp nhận thông tin.
- Quá trình ngắt mạch gây ra hiện tượng cảm ứng điện từ và tạo nên dòng điện cực lớn ở cuộn dây thứ cấp.
- Nguồn điện áp cao được phân chia tới các bộ phận như roto quay, tiếp điểm, bugi để tạo tia lửa điện.
- Tia lửa điện được tạo ra đốt cháy hỗn hợp nhiên liệu và không khí trong buồng đốt.
- Quá trình đốt cháy hoàn thành giúp động cơ khởi động và bắt đầu hoạt động.
Phân loại hệ thống đánh lửa hiện nay
Theo sự phát triển của công nghệ, hệ thống đánh lửa đã trải qua nhiều thế hệ với những cải tiến đáng kể về hiệu suất và độ tin cậy. Mỗi loại hệ thống đánh lửa đều có những đặc điểm và ưu điểm riêng, phù hợp với từng loại động cơ và mục đích sử dụng khác nhau.
Hệ thống đánh lửa bằng vít
Đây là hệ thống cơ bản và phổ biến nhất, được thiết kế với cấu trúc đơn giản gồm một bộ chia điện và bugi cho mỗi xi lanh. Hệ thống này điều khiển thời điểm đánh lửa bằng cơ tại dòng sơ cấp, dòng điện chạy ngắt quãng qua các tiếp điểm của má vít. Bộ điều chỉnh đánh lửa sớm ly tâm và chân không giúp kiểm soát thời điểm đánh lửa phù hợp với tốc độ động cơ.
Hệ thống đánh lửa bán dẫn
Là bước tiến quan trọng trong công nghệ đánh lửa, hệ thống này sử dụng transistor để điều khiển dòng điện thay vì các bộ phận cơ khí. Các linh kiện bán dẫn có thể điều chỉnh để tạo chế độ đánh lửa tối ưu, cải thiện hiệu suất và tiết kiệm nhiên liệu. Góc đánh lửa có thể được điều khiển bằng cơ hoặc thông qua các cảm biến vị trí để tăng độ chính xác.
Hệ thống đánh lửa Magneto
Magneto là hệ thống đánh lửa độc đáo có khả năng tạo ra tia lửa điện mà không cần nguồn điện từ ắc quy. Hệ thống sử dụng nam châm vĩnh cửu để tạo ra điện áp cao, thường được ứng dụng trong các xe máy có chân đạp hoặc các thiết bị yêu cầu độ tin cậy cao. Cấu tạo đơn giản và bền bỉ giúp hệ thống hoạt động ổn định trong điều kiện khắc nghiệt.
Hệ thống đánh lửa trực tiếp
Đại diện cho công nghệ hiện đại nhất, hệ thống đánh lửa trực tiếp loại bỏ hoàn toàn bộ chia điện truyền thống. Mỗi xi lanh được trang bị một cuộn đánh lửa riêng biệt, được điều khiển bởi ECU thông qua các tín hiệu từ nhiều cảm biến. Thiết kế này mang lại độ chính xác cao nhất trong việc kiểm soát thời điểm đánh lửa, tối ưu hóa hiệu suất động cơ và giảm khí thải.
Các lỗi thường gặp ở hệ thống đánh lửa
Trong quá trình vận hành, hệ thống đánh lửa có thể gặp nhiều sự cố khác nhau ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất động cơ. Để kịp thời phát hiện và khắc phục, người sử dụng cần nắm rõ các lỗi phổ biến sau:
- Nắp delco của bộ chia điện bị nứt hoặc vỡ gây rò rỉ điện áp, làm giảm hiệu suất đánh lửa của toàn hệ thống.
- Rotor tín hiệu bị mòn khiến quá trình đánh lửa chập chờn và sai thời điểm, ảnh hưởng đến hiệu quả đốt cháy nhiên liệu.
- Khe hở giữa má tĩnh và má động không đạt chuẩn làm giảm khả năng đánh lửa của hệ thống.
- Nắp biến áp bị cháy hoặc vỡ, dẫn đến hiện tượng chập mạch vòng dây và giảm khả năng tạo điện áp cao.
- Bugi bị bể đầu sứ, mòn hoặc chảy điện cực, không đánh lửa đúng tâm làm giảm khả năng truyền dẫn nhiệt.
- Động cơ tiêu hao nhiên liệu bất thường và phản ứng chậm khi tăng tốc do hiệu suất hệ thống đánh lửa suy giảm.
- Tốc độ động cơ không ổn định, đặc biệt khi chạy ở chế độ không tải.
- Tia lửa yếu và có màu vàng do nguồn nhiên liệu không được đốt cháy hoàn toàn.
- Bộ điều chỉnh đánh lửa áp thấp bị hở màng dẫn đến việc đánh lửa sai thời điểm.
- Lò xo của bộ điều chỉnh đánh lửa sớm ly tâm bị yếu ảnh hưởng đến thời điểm đánh lửa.
Hướng dẫn đặt lại hệ thống đánh lửa trên động cơ
Việc đặt lại hệ thống đánh lửa là công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ và tuân thủ quy trình chặt chẽ để đảm bảo động cơ hoạt động hiệu quả. Dưới đây là các bước chi tiết để thực hiện quá trình đặt lại hệ thống đánh lửa một cách chính xác:
- Quay trục khuỷu và xác định chính xác vị trí máy thứ nhất để chuẩn bị cho quá trình lắp đặt.
- Lắp bộ chia điện sao cho ăn khớp hoàn toàn với trục dẫn động của động cơ.
- Kết nối các dây cao áp theo đúng thứ tự làm việc của động cơ để đảm bảo tính đồng bộ.
- Khởi động động cơ và điều chỉnh vị trí delco để đạt được tốc độ cao nhất có thể.
- Kiểm tra hoạt động của động cơ ở chế độ không tải, đảm bảo máy nổ đều và không có hiện tượng rung động.
- Tăng ga và lắng nghe âm thanh động cơ, xác nhận tiếng nổ ngọt và mạnh.
- Cố định chắc chắn bộ chia điện tại vị trí đã điều chỉnh tối ưu.
- Kiểm tra lại tất cả các mối nối điện để đảm bảo độ tiếp xúc tốt.
- Vệ sinh sạch sẽ các tiếp điểm để tránh ảnh hưởng đến hiệu suất đánh lửa.
- Thực hiện chạy thử trong các chế độ khác nhau để đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định.
Qua bài viết, bạn đã nắm rõ cấu tạo, nguyên lý hoạt động và cách xử lý các lỗi của hệ thống đánh lửa. Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc hỗ trợ, hãy liên hệ Xe nâng Yale Việt Nam qua hotline: 0896 461 728. Đừng chần chừ, cải thiện hiệu suất động cơ ngay hôm nay!
Có thể bạn quan tâm:
- [Bảng giá 2025] Dịch vụ cho thuê xe nâng giá rẻ tại TPHCM
- Xe nâng điện cũ giá rẻ, xe nâng dầu cũ chính hãng giá tốt
- Phụ Tùng Xe Nâng Điện Chính Hãng, Giá Rẻ 2025
- Báo giá xe nâng điện ngồi, đứng lái mới nhất 2025
- Dịch vụ cho thuê xe nâng điện giá rẻ tại TPHCM
- Bảng giá xe nâng điện đứng lái chính hãng, giá rẻ 2025