Name: Xe nâng Yale Việt Nam
Address: 39 Nguyễn Bỉnh Khiêm, Phường 1, Gò Vấp, thành phố Hồ Chí Minh, 700000, VN
Telephone: 0896 461 728

Bạn đang tìm hiểu về cấu tạo động cơ điện 1 pha để ứng dụng trong đời sống hay công việc? Bài viết này sẽ giải đáp chi tiết từ khái niệm, nguyên lý hoạt động đến cấu tạo của Stato và Roto. Cùng Xe nâng Yale Việt Nam khám phá các thông tin hữu ích để vận hành động cơ hiệu quả!

Nội dung chính

Động cơ điện 1 pha là gì?

Động cơ điện 1 pha là loại động cơ điện xoay chiều có cấu tạo dây quấn stato chỉ bao gồm một cuộn dây pha, với nguồn cấp điện gồm một dây pha và một dây trung tính. Đặc điểm nổi bật của loại động cơ này là khả năng chuyển đổi điện năng thành cơ năng thông qua nguyên lý cảm ứng điện từ. Tuy nhiên, do chỉ có một cuộn dây pha, động cơ không thể tự khởi động mà cần có thêm các phương pháp hỗ trợ như sử dụng tụ điện để tạo lệch pha. Điều này tạo nên sự khác biệt cơ bản giữa động cơ một pha và các loại động cơ đa pha khác.

Cấu tạo động cơ điện 1 pha

Cấu tạo của động cơ điện 1 pha được thiết kế theo nguyên lý biến đổi năng lượng điện từ, bao gồm hai phần chính là phần tĩnh (stato) và phần quay (roto). Mỗi phần đều được chế tạo với độ chính xác cao và vật liệu đặc biệt để đảm bảo hiệu suất hoạt động tối ưu. Sự kết hợp hài hòa giữa các bộ phận này tạo nên một hệ thống chuyển động hoàn chỉnh.

Phần tĩnh – Stato

Stato là phần cố định của động cơ, đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra từ trường quay. Thành phần chính của stato bao gồm lõi thép và dây quấn stato. Lõi thép stato được cấu tạo từ các lá thép kỹ thuật điện có độ dày từ 0,35 đến 0,5 mm, được ghép chồng lên nhau và dập theo hình vành khăn. Bên trong lõi thép có các rãnh được xẻ để đặt dây quấn, và toàn bộ bề mặt được sơn phủ kín trước khi lắp ráp hoàn chỉnh.

Dây quấn stato thường được làm từ dây đồng hoặc nhôm email, bao gồm hai bối dây chính: cuộn dây làm việc và cuộn dây phát động. Hai cuộn dây này được bố trí lệch nhau một góc 90 độ trong không gian để tạo ra từ trường quay. Ngoài ra, phần vỏ máy được làm từ gang hoặc nhôm đúc, có tác dụng bảo vệ các bộ phận bên trong và tản nhiệt cho động cơ. Hai đầu vỏ máy được đậy bằng nắp có gắn ổ đỡ cho trục roto.

Phần quay – Roto

Roto là phần động của động cơ, có khả năng quay quanh trục để tạo ra chuyển động cơ học. Cấu tạo của roto bao gồm lõi thép hình trụ và hệ thống dây quấn hoặc thanh dẫn. Lõi thép roto được chế tạo từ các lá thép kỹ thuật điện, được dập thành hình dĩa và ép chặt lại. Đặc biệt, các rãnh trên bề mặt roto được thiết kế nghiêng so với trục để giảm thiểu rung động và tiếng ồn trong quá trình vận hành.

Phần dây quấn của roto có hai loại cấu tạo phổ biến: roto dây quấn và roto lồng sóc. Roto dây quấn có cấu tạo tương tự như dây quấn stato, mang lại mô-men quay lớn nhưng có giá thành cao và cấu tạo phức tạp. Trong khi đó, roto lồng sóc được chế tạo bằng cách đúc nhôm vào các rãnh, tạo thành các thanh dẫn được nối ngắn mạch ở hai đầu. Loại roto này còn được tích hợp thêm các cánh quạt để làm mát khi động cơ hoạt động.

Nguyên lý hoạt động của động cơ điện 1 pha

Nguyên lý hoạt động của động cơ điện 1 pha dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ và sự tương tác giữa từ trường quay với dòng điện cảm ứng. Khi stato được cấp nguồn điện xoay chiều một pha, dòng điện chạy qua dây quấn stato sẽ tạo ra từ trường quay với tốc độ được xác định theo công thức n = 60f/p vòng/phút, trong đó f là tần số nguồn điện và p là số đôi cực của dây quấn stato.

Từ trường quay này liên tục quét qua các thanh dẫn của roto, cảm ứng xuất hiện một sức điện động trong các thanh dẫn. Do roto có mạch điện kín, sức điện động này sẽ tạo ra dòng điện trong các thanh dẫn. Sự tương tác giữa dòng điện cảm ứng trong thanh dẫn với từ trường quay sẽ tạo ra lực điện từ tác động lên các thanh dẫn của roto.

Tổng hợp các lực điện từ này tạo nên mô-men quay, khiến roto quay theo chiều của từ trường. Đặc điểm quan trọng của động cơ không đồng bộ là tốc độ quay của roto luôn nhỏ hơn tốc độ của từ trường quay. Sự chênh lệch này được gọi là hệ số trượt, thường dao động trong khoảng 2-10% và phụ thuộc vào tải của động cơ.

Các ứng dụng của động cơ điện 1 pha

Động cơ điện 1 pha với ưu điểm về cấu tạo đơn giản, chi phí sản xuất thấp và độ tin cậy cao đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Từ những thiết bị quen thuộc trong gia đình đến các máy móc công nghiệp phức tạp, động cơ điện 1 pha đều thể hiện vai trò quan trọng của mình.

Trong các thiết bị gia dụng: động cơ điện 1 pha được sử dụng trong máy giặt để tạo chuyển động quay cho lồng giặt, trong quạt điện để tạo gió làm mát, trong máy bơm nước sinh hoạt, trong tủ lạnh để vận hành máy nén, và trong nhiều thiết bị khác như máy xay sinh tố, máy hút bụi.
Trong lĩnh vực công nghiệp: động cơ một pha đóng vai trò quan trọng trong vận hành các băng tải sản xuất, máy nén khí công nghiệp, tời nâng hạ vật liệu, các máy cắt và máy mài công nghiệp. Đặc biệt trong các xưởng sản xuất nhỏ và vừa, loại động cơ này được ưa chuộng vì khả năng vận hành ổn định và chi phí bảo trì thấp.
Trong nông nghiệp: động cơ được ứng dụng rộng rãi trong các máy ấp trứng tự động, hệ thống cho gia cầm ăn, máy trộn thức ăn chăn nuôi, máy bơm tưới tiêu và các thiết bị chế biến nông sản quy mô nhỏ.
Trong lĩnh vực thương mại và dịch vụ: động cơ một pha được sử dụng trong các hệ thống quảng cáo xoay, thiết bị trưng bày sản phẩm tại các trung tâm thương mại, hệ thống thông gió và làm mát trong nhà hàng, khách sạn.
Trong y tế và phòng thí nghiệm: động cơ điện 1 pha được tích hợp trong các máy ly tâm nhỏ, thiết bị khuấy trộn mẫu, máy bơm chân không và các thiết bị phân tích tự động cỡ nhỏ.
Trong lĩnh vực xây dựng: động cơ một pha được sử dụng trong các máy trộn vữa cỡ nhỏ, máy bơm nước xây dựng, máy cắt gạch đá và các dụng cụ điện cầm tay như máy khoan, máy cưa.
Trong hệ thống thông gió và điều hòa không khí: động cơ một pha vận hành các quạt thông gió công nghiệp, quạt hút trong nhà bếp, và các thiết bị điều hòa không khí dân dụng.
Trong công nghiệp chế biến thực phẩm: động cơ được sử dụng trong các máy xay xát, máy nghiền, máy đóng gói và các thiết bị chế biến thực phẩm quy mô vừa và nhỏ.

Động cơ điện 1 pha có nhiều ứng dụng trong nhiều lĩnh vực

Bài viết đã giúp bạn hiểu rõ cấu tạo động cơ điện 1 pha cùng nguyên lý hoạt động và ứng dụng thực tiễn. Nếu bạn cần tư vấn thêm về thiết bị nâng hạ hoặc thuê xe nâng, hãy liên hệ ngay Xe nâng Yale Việt Nam qua hotline: 0896 461 728 để được hỗ trợ nhanh chóng và chuyên nghiệp!